Terugblik op de StayTuned Zomerweek in Noord-Holland (12-16 augustus 2024)
In augustus staat de tweede StayTuned-zomerweek op het programma. Nadat we in 2023 vijf dagen lang Groningen bezochten, zijn we dit jaar van maandag 12 tot vrijdag 16 augustus welkom op prachtige locaties in de provincie Noord-Holland. In totaal acht enthousiaste tieners hebben zich aangemeld, een mooi aantal waarbij iedereen goed de tijd heeft om te spelen! De week is gevuld met mooie belevenissen, waarbij overigens niet alleen orgels worden bezocht…
|
Op maandag 12 augustus staan twee steden met vier orgels op het programma: in Purmerend de Koepelkerk, met maar liefst drie orgels waaronder een fameus Garrels-orgel, en in Edam de Grote Kerk. Tjeerd van der Ploeg kent alle orgels op zijn duimpje en kan als geen ander de tieners op weg helpen. De sfeer tijdens de gezellige lunch (getrakteerd door de Purmerendse organisatie!) zit er direct goed in, wat ook komt omdat de meeste deelnemers elkaar al kennen van vorige StayTuned-dagen. En gezellig dat oma Corrie, van de Limburgse deelnemers Niels en Lars, net als vorig jaar in Groningen ook weer van de partij is!
|
Na het bespelen van de orgels in de Koepelkerk en een smakelijk diner op een zonnig terras, vertrekt de stoet naar Edam. Een klein stadje maar met een enorme kerk waar een kleurrijk orgel van Barend Smit staat. Tjeerd vertelt dat, hoewel daar lange tijd twijfel over was, nu vaststaat dat deze Smit later de beroemde ‘Father Smith’ werd die in Engeland furore maakte als orgelbouwer en beroemde orgels maakte voor Trinity College in Cambridge en St Paul’s Cathedral in Londen. We zitten dan in de 17 e eeuw. Van die Engelse stijl is in Edam nog weinig te merken, maar we wanen ons in deze kerk wel in die 17 e eeuw. Wat klinkt het geweldig – we vermaken ons er prima.
Na de eerste nacht bij de Haarlemse Bed & Breakfast-gastadressen staat op dinsdagochtend het grootste orgel van Haarlem op het programma: het vierklaviers orgel van Adema in de Kathedrale Basiliek St.-Bavo, nu de Koepelkathedraal geheten. Beneden klinkt het prima, maar boven achter de klavieren is het wel enorm hard…! Vanwege de voorkeur van de tieners voor vooral keiharde muziek komen we er met tutende oren vandaan. Titularis Ton van Eck is verstandig en heeft gehoorbescherming meegenomen.
De Kathedraal, waar we op vrijdag ook ons slotconcert zullen geven, wordt afgewisseld met het prachtige orgel, ook van Adema, in de Josephkerk. Beroemde Nederlandse componisten/organisten als Hendrik Andriessen en Albert de Klerk waren de vaste bespelers van dit fraaie instrument, maar… dat was voor de tieners wel heel erg lang geleden.
Nu is het de beurt aan de vaste organist Erik Jan Eradus, die de jonge spelers de geheimen van zijn orgel ontsluiert.
Nu is het de beurt aan de vaste organist Erik Jan Eradus, die de jonge spelers de geheimen van zijn orgel ontsluiert.
’s Middags staat de organisten een grote verrassing te wachten. De rit gaat naar het Muziekcentrum van de Omroep in Hilversum.
Wacht even… Omroep? Staan daar orgels? Nou, reken maar!
Pierre Palla was een wereldberoemde theater-organist die voor zijn beroep bij films zonder geluid filmmuziek en geluidseffecten speelde. Het orgel in een van de zalen van het Muziekcentrum is genoemd naar Palla, en het is een echt theaterorgel! Heel zeldzaam – de meeste theaterorgels zijn, toen de films zelf geluid kregen, afgebroken en weggegooid. Bij veel ‘serieuze’ organisten wordt dit orgeltype niet echt gewaardeerd, zo lijkt het wel, en dat is jammer!
Dit Pierre Palla-orgel wordt gelukkig gekoesterd door een groep vrijwilligers die de jonge StayTuners alle gelegenheid geven om het uit te proberen. Toeters en bellen, claxons en trommels – alles zit erop. Bert van den Brink, een van de beste jazzpianisten en -organisten, kan zijn oren niet geloven als Timo zelf ook improviseert op een Laurel & Hardy-film!
Helaas is Bert blind dus heeft hij weinig meegekregen van de beelden. Des te indrukwekkender hoe hij toch alle registers uit zijn geheugen kan vinden, alle namen van de deelnemers weet en als geen ander het Pierre-Palla-orgel tot klinken weet te brengen. Super dat hij die middag onze coach is!
Als iedereen aan de beurt is geweest, zeggen we Bert en de Hilversumse Pierre Palla-orgelcomité gedag en is het hoog tijd voor… pizza!
Wacht even… Omroep? Staan daar orgels? Nou, reken maar!
Pierre Palla was een wereldberoemde theater-organist die voor zijn beroep bij films zonder geluid filmmuziek en geluidseffecten speelde. Het orgel in een van de zalen van het Muziekcentrum is genoemd naar Palla, en het is een echt theaterorgel! Heel zeldzaam – de meeste theaterorgels zijn, toen de films zelf geluid kregen, afgebroken en weggegooid. Bij veel ‘serieuze’ organisten wordt dit orgeltype niet echt gewaardeerd, zo lijkt het wel, en dat is jammer!
Dit Pierre Palla-orgel wordt gelukkig gekoesterd door een groep vrijwilligers die de jonge StayTuners alle gelegenheid geven om het uit te proberen. Toeters en bellen, claxons en trommels – alles zit erop. Bert van den Brink, een van de beste jazzpianisten en -organisten, kan zijn oren niet geloven als Timo zelf ook improviseert op een Laurel & Hardy-film!
Helaas is Bert blind dus heeft hij weinig meegekregen van de beelden. Des te indrukwekkender hoe hij toch alle registers uit zijn geheugen kan vinden, alle namen van de deelnemers weet en als geen ander het Pierre-Palla-orgel tot klinken weet te brengen. Super dat hij die middag onze coach is!
Als iedereen aan de beurt is geweest, zeggen we Bert en de Hilversumse Pierre Palla-orgelcomité gedag en is het hoog tijd voor… pizza!
Om 20 uur zitten we klaar in de Grote of St.-Bavokerk waar Jos van der Kooy een mooi concert geeft. Daarna is het weer tijd om naar het gastadres te gaan.
Die nacht is ook wel hard nodig, want op woensdag vertrekt de trein vroeg naar Amsterdam.
De keus aan orgels in Amsterdam is enorm, en Jeroen en Peter hebben drie juweeltjes uitgekozen. Allereerst het romantische Sauer-orgel in de Nicolaaskerk, recht tegenover het Centraal Station. Weer een andere klankwereld! Jos Maters, de jonge vaste organist van dit instrument, laat het met liefde eerst horen en daarna bespelen door de tieners.
Die nacht is ook wel hard nodig, want op woensdag vertrekt de trein vroeg naar Amsterdam.
De keus aan orgels in Amsterdam is enorm, en Jeroen en Peter hebben drie juweeltjes uitgekozen. Allereerst het romantische Sauer-orgel in de Nicolaaskerk, recht tegenover het Centraal Station. Weer een andere klankwereld! Jos Maters, de jonge vaste organist van dit instrument, laat het met liefde eerst horen en daarna bespelen door de tieners.
Na de lunch op het terras voor de kerk zijn we er snel uit: éven geen orgel. Wie aan Amsterdam denkt, denkt meteen aan… 3 x raden? Tulpen! Nee, nog eens. Klompen? Weer niet. Wiet…? Eh, nee, nee… We gaan een rondvaart maken!
Gelukkig heeft de boot een dak, want net tijdens de vaart gaat het spetteren. Maar desondanks is het erg leuk onze hoofdstad vanaf het water te bekijken, via een mooie vaarroute via het Muziektheater, ‘the skinny bridge’ over het Amstel, de Herengracht en weer terug naar de aanlegsteiger tegenover het Centraal Station.
Gelukkig is er nog even tijd voor een groepsfoto bij het monument op de Dam.
Organist (en orgelbouwer) Dick Koomans staat bij de Waalse Kerk al op de nog nawiebelende organisten te wachten. In de kerk verbouwde de ons inmiddels zeer bekende Christian Müller (Haarlem, Leeuwarden…) ergens in de 18 e eeuw een ouder, bescheiden maar stoer klinkend orgel. Mooi voor oude muziek, maar ook wat moderner werk van Christiaan Ingelse en zelfs The Phantom of the Opera klinkt er goed.
Gelukkig heeft de boot een dak, want net tijdens de vaart gaat het spetteren. Maar desondanks is het erg leuk onze hoofdstad vanaf het water te bekijken, via een mooie vaarroute via het Muziektheater, ‘the skinny bridge’ over het Amstel, de Herengracht en weer terug naar de aanlegsteiger tegenover het Centraal Station.
Gelukkig is er nog even tijd voor een groepsfoto bij het monument op de Dam.
Organist (en orgelbouwer) Dick Koomans staat bij de Waalse Kerk al op de nog nawiebelende organisten te wachten. In de kerk verbouwde de ons inmiddels zeer bekende Christian Müller (Haarlem, Leeuwarden…) ergens in de 18 e eeuw een ouder, bescheiden maar stoer klinkend orgel. Mooi voor oude muziek, maar ook wat moderner werk van Christiaan Ingelse en zelfs The Phantom of the Opera klinkt er goed.
Daarna volgt een spannende wandeling naar de Oude Kerk, waar het wereldberoemde Vater-orgel (overigens, ook hier heeft Müller aan het orgel gewerkt) speciaal tot onze beschikking staat.
Je hebt toch maar superveel geluk als StayTuned-deelnemer…!
Je hebt toch maar superveel geluk als StayTuned-deelnemer…!
Na nóg een groepsfoto onder het monumentje voor de wereldberoemde Amsterdamse organist Jan Pieterszoon Sweelinck (hoewel, bij de tieners gaat niet echt een lichtje branden; werk aan de winkel dus!) en een flinke zak friet met toebehoren wordt de terugreis naar Haarlem weer gemaakt.
De donderdag begint relaxed. In de Josephkerk kunnen we ons slotconcert voorbereiden.
Laatste punten op de i, en daarna beginnen de magen alweer te knorren.
’s Middags vinden we tijd om een van de mooiste musea van Haarlem te bezoeken: het Teylersmuseum. Vooral de tentoonstelling over ‘illusies’ is erg leuk: Lars laat er zelfs zijn hoofd achter.
Laatste punten op de i, en daarna beginnen de magen alweer te knorren.
’s Middags vinden we tijd om een van de mooiste musea van Haarlem te bezoeken: het Teylersmuseum. Vooral de tentoonstelling over ‘illusies’ is erg leuk: Lars laat er zelfs zijn hoofd achter.
Na een snel ijsje begint om 16.00 het concert van Bert van den Brink – ja, die van het Pierre Palla-orgel – in de Bavokerk op de Grote Markt. Het Haarlemse Jazz-festival staat op beginnen, en dus speelt Bert jazz-muziek op het eeuwenoude orgel, samen met gitarist Jun-Hyung An. Met deze nieuwe klanken in de oren zetten we koers naar Bloemendaal aan Zee – wat is het warm! En wat is dan fijner om even de voeten (of meer…) in zee te steken!
Genoeg restaurants in Bloemendaal, dus daar kunnen we eten. Vervolgens moe en rozig van de zeelucht op naar Haarlem om bij onze gastadressen de laatste nacht door te brengen.
Genoeg restaurants in Bloemendaal, dus daar kunnen we eten. Vervolgens moe en rozig van de zeelucht op naar Haarlem om bij onze gastadressen de laatste nacht door te brengen.
Op vrijdag, na nog wat voorbereidingen en een prachtig slotconcert in de KoepelKathedraal – mooi, die kan ook weer worden afgevinkt! – is het tijd om afscheid van elkaar te nemen.
Wat een mooie week! Een inmiddels hechte groep jonge orgelvrienden hebben elkaar én een paar mooie Noord-Hollandse orgels weer wat beter leren kennen. Tot de volgende keer!
Wat een mooie week! Een inmiddels hechte groep jonge orgelvrienden hebben elkaar én een paar mooie Noord-Hollandse orgels weer wat beter leren kennen. Tot de volgende keer!
De organisatoren P&J
