Terugblik op StayTuned Orgelweek in Groningen (24-28 juli 2023)
|
Vrijdag 28 juli. Met een prachtig orgelconcert in de Martinikerk in Groningen, gespeeld door de deelnemers aan de alweer vijfde StayTuned-activiteit, werd een geweldige orgelweek afgesloten. Een week vol belevenissen, muziek, nieuwe contacten, prachtige orgels en, heel bijzonder voor orgel: aandacht op het NOS-Journaal (klik HIER voor de link), RTV-Noord (klik HIER voor de link) en NPO Radio 2 (klik HIER voor het interview). Steeds meer mensen leren zo StayTuned kennen.
Vier dagen eerder, op maandag 24 juli, verzamelden de tieners zich rondom dit majestueuze instrument in hartje Groningen. Erwin Wiersinga, een van de vaste organisten van de kerk, zorgde ervoor dat de jonge organisten zich snel thuis voelden op dit voor veel orgelliefhebbers mooiste orgel van Nederland. De hele middag was er alle ruimte voor de jonge organisten om hun meegenomen stukken te spelen, waarbij allerlei verschillende registraties werden uitgeprobeerd en met volle teugen werd genoten. Zoals een van de deelnemers op het landelijke NOS-journaal verzuchtte: ‘Het is voor mij een droom die uitkomt!’ |
|
Jeroen Koopman en Peter Ouwerkerk hadden zich geen moeite
bespaard om een mooi programma samen te stellen. Zo bezocht de groep ’s avonds een heel bijzonder orgel, gemaakt in de stijl van de beroemde Arp Schnitger. Niet in een kerk, maar in een… huiskamer! Het verschil kon niet groter zijn: in de Martini een secondenlange nagalm, en hier bijna helemaal niets. Des te beter hoor je hoe orgelpijpen reageren op hoe je de toetsen aanslaat. Tussen het spelen door stond in de andere kamer de pizza klaar. |
|
’s Avonds stond een mooi concert door Peter Westerbrink in de Akerk op het programma. Dat orgel zouden we later deze week uiteraard ook uitgebreid leren kennen.
Maar eerst was het dinsdag tijd voor een excursie langs de instrumenten in Loppersum, Zeerijp, Appingedam en Farmsum.
Vier heel verschillende orgels, maar stuk voor stuk uniek! Peter Westerbrink was, inmiddels bijgekomen van zijn mooie concert, van de partij om de eeuwenoude dorpsorgels bij de tieners te introduceren en ze te helpen de mooiste registraties te vinden. Want dat is het unieke aan StayTuned: je krijgt de kans zélf op de orgels te spelen. Vooral Zeerijp maakte indruk, vanwege de klank en de oude stemming, maar ook omdat het orgel zichtbaar gevaar liep. Het werd door een houten stellage gestut, in de hoop dat de aardbevingsschade aan de kerk geen gevolgen voor dit monumentale orgel zal hebben.
De dag werd afgerond met een smakelijk diner bij de plaatselijke Chinees.
De dag werd afgerond met een smakelijk diner bij de plaatselijke Chinees.
|
Op woensdag bleef de StayTuned-groep in de stad Groningen. Om half 10 stond Peter van der Zwaag klaar in de Nieuwe Kerk, waar romantische muziek uit de 19e eeuw, zoals van Mendelssohn, prachtig tot klinken kwam op het Timpe-orgel.
Indrukwekkend, die klank van dit enorme orgel waarvan het uiterlijk in de verte wel iets weg had van de Bavokerk in Haarlem. Maar ach – daar zijn de StayTuners allang geweest… |
|
Na een langdurige lunch (vooral vanwege het ruim een uur wachten op 10 tosti’s) waren we welkom in de Akerk. Leonore Lub, naast Westerbrink de andere vaste organist van deze kerk, wist de tieners op inspirerende wijze hun weg te laten vinden op dit toch niet heel gemakkelijk te bespelen orgel. Alweer een heel ander instrument! Zelfs stukken die de afgelopen dagen al een paar keer zijn gespeeld, klinken hier weer heel anders.
Na de sessie is er even tijd voor een groepsfoto, hoewel het jammer is dat Jozua en Gelf er vandaag niet zijn en er dus niet op staan.
Na de sessie is er even tijd voor een groepsfoto, hoewel het jammer is dat Jozua en Gelf er vandaag niet zijn en er dus niet op staan.
Inmiddels is de helft van de week bereikt, en is het tijd voor een serieus gesprek. Dankzij het mooie weer zoekt de groep een vergaderplek op in het fraaie Groningse stadspark.
Overmorgen, vrijdag, staat het afsluitende concert op het programma, en nu moeten we besluiten wie wat gaat spelen, en in welke volgorde. Peter brengt de tieners bij hoe je een mooi programma samenstelt, waarbij je let op genoeg afwisseling. Niet 4 harde stukken achter elkaar, of 3 werken in dezelfde toonsoort. Chronologisch is een mogelijkheid, maar als dat geen mooie afwisseling oplevert kun je beter kiezen voor het sandwichmodel, of heel veel contrasten: oud en nieuw door elkaar. En zo zijn er allerlei tips die erg handig zijn als je je publiek drie kwartier muziek gaat voorschotelen. Gaandeweg ontstond op democratische
manier een mooi concertprogramma, waarna we nog snel moesten lopen om op tijd te zijn voor het concert van Theo Jellema in de Martinikerk. Waarbij we elkaar meteen toeknikten: hij had zijn concert heel goed geprogrammeerd! Met de klanken van deze meesterorganist op dit onvergetelijke orgel in de oren zochten we later op de avond onze verblijfplek op.
manier een mooi concertprogramma, waarna we nog snel moesten lopen om op tijd te zijn voor het concert van Theo Jellema in de Martinikerk. Waarbij we elkaar meteen toeknikten: hij had zijn concert heel goed geprogrammeerd! Met de klanken van deze meesterorganist op dit onvergetelijke orgel in de oren zochten we later op de avond onze verblijfplek op.
Donderdagochtend verzamelden de tieners zich in de Lutherse Kerk, waar Willeke Smits een mooie sessie leidde rondom dit bijzondere instrument.
|
Oud, of nieuw? Hé… zijn het er twee? Er staat nog een speeltafel op het balkon.
Het blijkt dat het een tweede speeltafel is, waarmee je op hetzelfde orgel enkele registers kunt bespelen als je met anderen samenspeelt. Handig als je met zes tieners op hetzelfde orgel een canon speelt! |
|
Donderdagmiddag speelden de jonge organisten alle stukken van het deelnemersconcert voor aan Leonore Lub, opnieuw in de Akerk. En daarna: op naar Leeuwarden! Theo Jellema en Peter van der Zwaag presenteerden daar het fameuze Christiaan Müller-orgel. Weliswaar niet in de Groningse Orgeltuin, maar wel een instrument dat, en twee organisten die we niet graag hadden gemist!
Met Fries-Italiaanse pizza en pasta in de buik arriveerden we ’s avonds weer in Groningen.
Dan: de laatste dag! Vooral voor organisator Peter en bijna-jongste deelnemer Lars begon deze vroeg: zij werden op NPO Radio-2 live geïnterviewd over de orgelweek van StayTuned. Tussen neus en lippen door maakten ze nog even wat reclame voor het concert, en toen: op naar de Martinikerk. Erwin was er al, nu om samen met de concertgevers alle registraties voor het concert uit te zoeken en – heel belangrijk, zo bleek tijdens het concert – duidelijk in de muziek te noteren.
Tijdens het concert voor een flink publiek – de reclame had gewerkt! – was goed te horen hoe de tieners vooruit waren gegaan. Maandag was het spelen op dit orgel nog een heel karwei, maar nu voelde iedereen zich er helemaal thuis. En dat was te horen!
Behalve organist was iedereen ook bladluis – verantwoordelijk voor het omslaan en bedienen van de registers – én omroeper: iedereen kondigde beneden aan wat een van de anderen zou gaan spelen.
Dan: de laatste dag! Vooral voor organisator Peter en bijna-jongste deelnemer Lars begon deze vroeg: zij werden op NPO Radio-2 live geïnterviewd over de orgelweek van StayTuned. Tussen neus en lippen door maakten ze nog even wat reclame voor het concert, en toen: op naar de Martinikerk. Erwin was er al, nu om samen met de concertgevers alle registraties voor het concert uit te zoeken en – heel belangrijk, zo bleek tijdens het concert – duidelijk in de muziek te noteren.
Tijdens het concert voor een flink publiek – de reclame had gewerkt! – was goed te horen hoe de tieners vooruit waren gegaan. Maandag was het spelen op dit orgel nog een heel karwei, maar nu voelde iedereen zich er helemaal thuis. En dat was te horen!
Behalve organist was iedereen ook bladluis – verantwoordelijk voor het omslaan en bedienen van de registers – én omroeper: iedereen kondigde beneden aan wat een van de anderen zou gaan spelen.
|
Na een renpartij van de klavieren naar beneden, een puik applaus en een presentje van de Martinikerk zat het erop. Het was een onvergetelijke week! Nieuwe vriendschappen zijn gesmeed, prachtige orgels kunnen van de bucketlist af en de afspraken om bij de volgende StayTuned-dag op zaterdag 21 oktober in Leiden weer van de partij te zijn, werden alvast gemaakt. En toen was het tijd om naar huis te gaan. Voor sommigen een kwartiertje met de bus, voor anderen dik 4 uur achter in de auto, helemaal naar Limburg. Maar: dat was het meer dan waard! |
|
Tot besluit nog een leuk filmpje >>
|
|
De organisatoren P&J
|
We ontvingen via het Prins Bernhard Cultuurfonds (afdeling Groningen) voor deze meerdaagse activiteit een financiële bijdrage van het Van der Jagt Zwolsman Fonds. Heel veel dank daarvoor!
|
Foto’s: Jan Smelik, Peter Ouwerkerk en (van het Italiaanse diner) oma Corrie Golsteijn.
