Terugblik op 22 oktober 2022 Haarlem
Bavokerk en Philharmonie
Het is eindelijk 22 oktober! Al voor 10 uur ’s ochtends is het opvallend druk voor de ingang van de Haarlemse Bavokerk. Zo’n dertig mensen staan ongeduldig te wachten tot de deur opengaat.
Dit keer hebben twaalf tieners zich aangemeld om te spelen op misschien wel de beroemdste orgels ter wereld: het orgel uit 1738 van Christiaan Müller in de Grote of St.-Bavokerk, en het 137 jaar jongere zusje in Concertgebouw de Philharmonie, gebouwd door de fameuze Fransman Aristide Cavaillé-Coll.
Niet alleen stadsorganist Anton Pauw en Bert den Hertog zijn erbij om de tieners te helpen, maar ook Erik Winkel, directeur van Flentrop Orgelbouw, is de hele dag in de buurt om alle vragen te beantwoorden: over hoe een orgel werkt, hoe het is om orgelbouwer te zijn, en wat er allemaal bij komt kijken als je een eeuwenoud orgel restaureert. En natuurlijk zijn ook Jeroen Koopman en Peter Ouwerkerk, de organisatoren van deze dag, van de partij.
Het is eindelijk 22 oktober! Al voor 10 uur ’s ochtends is het opvallend druk voor de ingang van de Haarlemse Bavokerk. Zo’n dertig mensen staan ongeduldig te wachten tot de deur opengaat.
Dit keer hebben twaalf tieners zich aangemeld om te spelen op misschien wel de beroemdste orgels ter wereld: het orgel uit 1738 van Christiaan Müller in de Grote of St.-Bavokerk, en het 137 jaar jongere zusje in Concertgebouw de Philharmonie, gebouwd door de fameuze Fransman Aristide Cavaillé-Coll.
Niet alleen stadsorganist Anton Pauw en Bert den Hertog zijn erbij om de tieners te helpen, maar ook Erik Winkel, directeur van Flentrop Orgelbouw, is de hele dag in de buurt om alle vragen te beantwoorden: over hoe een orgel werkt, hoe het is om orgelbouwer te zijn, en wat er allemaal bij komt kijken als je een eeuwenoud orgel restaureert. En natuurlijk zijn ook Jeroen Koopman en Peter Ouwerkerk, de organisatoren van deze dag, van de partij.

Anton begint met een enthousiaste presentatie van het orgel voor alle tieners en hun ouders. Eerst beneden in de kerk, dan met een kort concertje en vervolgens met z’n dertigen boven op de orgeltribune. Snel daarna is het tijd om afscheid te nemen. Aan het einde van de middag zijn de ouders weer welkom om hun kroost op te halen.
De groep splitst zich in tweeën. De helft blijft in de Bavokerk, en de andere groep wandelt naar de Philharmonie waar de artiesteningang voor de tieners openstaat. Een totaal ander instrument, maar wauw, wat een orgel, en wat een mooie zaal! Bert legt uit hoe het ingewikkelde instrument toch heel logisch is opgebouwd. En daarna: spelen maar!
De groep splitst zich in tweeën. De helft blijft in de Bavokerk, en de andere groep wandelt naar de Philharmonie waar de artiesteningang voor de tieners openstaat. Een totaal ander instrument, maar wauw, wat een orgel, en wat een mooie zaal! Bert legt uit hoe het ingewikkelde instrument toch heel logisch is opgebouwd. En daarna: spelen maar!

Na de lunch wisselen de groepen om. Erik houdt tussendoor excursies dwars door de orgels heen, waarbij hij aan de geïnteresseerde tieners vertelt hoe elk schroefje, stangetje en hefboompje op een uitgekiende plek is bevestigd, hoe sommige onderdelen al eeuwenlang hun werk perfect doen en dat je de laagste orgeltoon eigenlijk niet hoort maar voelt omdat hij maar 16 keer per seconde trilt (een ‘gemiddelde’ toon rond de 440 keer, dus dat verschil hoor je duidelijk!).
Er is bijna tijd tekort!
De laatste sessie is met z’n allen in de Bavokerk. Als echt iedereen aan bod is gekomen, zijn er nog tien minuten over. Peter weet wel iets: Wie improviseert er wel eens? Twee tieners durven dat wel, en laten twee knappe improvisaties op het Bavo-orgel horen - alsof ze het elke dag doen!
Er is bijna tijd tekort!
De laatste sessie is met z’n allen in de Bavokerk. Als echt iedereen aan bod is gekomen, zijn er nog tien minuten over. Peter weet wel iets: Wie improviseert er wel eens? Twee tieners durven dat wel, en laten twee knappe improvisaties op het Bavo-orgel horen - alsof ze het elke dag doen!
Dan is het kwart over vier: tijd om samen met de ouders het slotconcert te beluisteren. Hoewel dat niet is gepland, spelen behalve Anton ook twee deelnemers een stuk; Psalm 103 van Jan Zwart en een imposant stuk van Max Reger. Anton sluit het concert af met een gloedvolle uitvoering van de derde Sonate van Felix Mendelssohn (die trouwens zelf ook als tiener orgel speelde, en misschien ooit wel in de Bavo!).
Rond 17 uur is er dan toch echt een eind gekomen aan deze tweede fantastische dag van StayTuned.nu. Vol nieuwe ervaringen en prachtige klanken gaat iedereen weer huiswaarts.
Rond 17 uur is er dan toch echt een eind gekomen aan deze tweede fantastische dag van StayTuned.nu. Vol nieuwe ervaringen en prachtige klanken gaat iedereen weer huiswaarts.
Het fotoverslag (foto's van Albert Allema en Peter Ouwerkerk):